Kurs metodyczny w Wiedniu

      W dniach od 21 do 25 stycznia 2019 roku 2 nauczycieli języka niemieckiego z Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Mikołaja Kopernika w Kielcach uczestniczyło w kolejnym etapie projektu mobilności kadry edukacji szkolnej w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020, współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego. Projekt nosił tytuł: Uczę się, uczę innych, uczę się od innych współpraca międzynarodowa nauczycieli gwarancją sukcesu uczniów Kopernika, a jego głównym celem było podniesienie kompetencji dydaktycznych, językowych i komunikacyjnych nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących oraz przedmiotów zawodowych.

W ramach przedsięwzięcia nauczyciele wzięli udział w kursie metodycznym Deutschlehrerkurs /Deutsch als Fremdsprache, zorganizowanym w Wiedniu przez szkołę językową ActiLingua, która działa od 1988 roku i prowadzi kursy języka niemieckiego dla obcokrajowców - młodzieży i dorosłych, w tym również dla nauczycieli języka niemieckiego, jako języka obcego. ActiLingua jest też certyfikowanym centrum egzaminacyjnym, przygotowującym do egzaminu SD (sterreichisches Sprachdiplom) na różnych poziomach.

Hasło szkoły to Deutsch lernen-Wien erleben, co w tłumaczeniu brzmi Ucz się niemieckiego odkryj Wiedeń. Nauczyciele mogli przekonać się o tym osobiście, gdyż oprócz zajęć warsztatowych szkoła oferowała bogaty program kulturalny: zwiedzanie miasta z przewodnikiem, wykłady, wycieczki, spotkania integracyjne oraz specjalną kartę ActiLingua, uprawniającą do korzystania z zniżek w wybranych muzeach, kinach i teatrach.

Na zajęciach

W seminarium uczestniczyli germaniści z Polski i z Węgier, co stwarzało możliwość wymiany doświadczeń pedagogicznych i porównania systemów edukacyjnych w trzech krajach:
w Austrii, Polsce i na Węgrzech.
Zajęcia prowadziła Isabella Temper, germanistka, która z ogromną pasją i zaangażowaniem uczy języka niemieckiego w szkole ActiLingua, opracowuje i zamieszcza w Internecie autorskie materiały językowe i ćwiczenia, z których mogą korzystać wszyscy uczestnicy kursów.

Głównym tematem szkolenia było wykorzystywanie treści realioznawczych tzw. Landeskunde w nauczaniu języka obcego, a raczej uczenie języka niemieckiego przy pomocy autentycznych materiałów realioznawczych. Zgodnie z założeniami współczesnej dydaktyki realioznawstwo stanowi integralną część nauczania, gdyż język i kultura nawzajem się przenikają i są ze sobą nierozerwalnie związane. Na warsztatach nauczyciele analizowali różne materiały dydaktyczne podręczniki, gry językowe, materiały internetowe z portalu językowego Mein Sprachportal, materiały opracowane przez Austriacki Instytut Kultury, określali ich słabe i mocne strony, oceniali je pod kątem wiedzy realioznawczej i możliwości ich wykorzystania na lekcjach, w swoich szkołach. Analiza wykazała też, że prezentacja Landeskunde w wielu podręcznikach ogranicza się głównie do Niemiec, natomiast Austria i Szwajcaria występuje w nich marginalnie, a przecież język niemiecki to też język Austriaków i Szwajcarów! Warto więc sięgać po materiały realioznawcze uwzględniające wszystkie kraje niemieckojęzyczne.

Kolejnym tematem szkolenia było wykorzystanie filmów reklamowych i muzyki na zajęciach językowych. Filmy reklamowe są krótkie, czasem zabawne, mają tło realioznawcze i proste słownictwo, a muzyka odzwierciedla kulturę danego narodu i jest bliska młodzieży, są więc one doskonałym materiałem językowym, który uatrakcyjnia zajęcia i powinien być stałym elementem lekcji języka obcego. Podczas szkolenia nauczyciele poznali również nowoczesne i aktywizujące strategie nauczania i uczenia się gramatyki i słownictwa, poszerzyli też swoją wiedzę na temat austriackiego sytemu edukacji. Doświadczenia, które zdobyli w trakcie kursu i materiały, które otrzymali wzbogaciły ich warsztat pracy i będą dla nich inspiracją do tworzenia ciekawych scenariuszy lekcji.

Udział w warsztatach przyczynił się także do podniesienia kompetencji językowych nauczycieli; na zajęciach ćwiczyli umiejętność dyskusji na tematy zawodowe i autoprezentację w języku obcym, a w wolnym czasie umiejętność porozumiewania się w sytuacjach dnia codziennego. Mieli też możliwość kontaktu z żywym językiem i wiedeńskim dialektem, gdyż lektorka prowadząca zajęcia i przewodniczka oprowadzająca ich po mieści były rodowitymi Wiedenkami. Ciekawym doświadczeniem kulturalnym i językowym była wizyta w Theater in der Josefstadt, gdzie uczestnicy kursu obejrzeli sztukę Ferdinanda Raimunda Bauer als Milionr, w której wiele kwestii wypowiadanych było w dialekcie i nauczyciele mogli przekonać się osobiście, jak różnie (uwzględniając intonację, wymowę i leksykę) brzmi język niemiecki w Niemczech i Austrii.

W wiedeńskim teatrze

Uczestnicy kursu zajmowali się nie tylko pogłębianiem wiedzy pedagogicznej, ale także poznawaniem miasta, jego historii, tradycji i zabytków. Wiedeń to metropolia w sercu Europy, miasto kultury, sztuki i muzyki, będące połączeniem tradycyjnego dziedzictwa i nowoczesności, zachwycające monumentalną architekturą i mające niepowtarzalny urok o każdej porze roku. Nauczyciele byli pod wrażeniem wspaniałych budowli, reprezentujących różne style i epoki od gotyku poprzez barok, klasycyzm, złotą secesję aż po współczesne, oryginalne budynki Hundertwassera. Zwiedzanie Wiednia rozpoczęli od wizyty w gotyckiej katedrze św. Szczepana (Stephansdom), w której znajduje się największy dzwon w Austrii Pummerin, a z jej wież roztacza się wspaniały widok na całe miasto. Następnie urokliwymi uliczkami Graben i Kohlmarkt udali się do Hofburga, jednego z największych, bo położonych na 24 hektarach, kompleksów pałacowych na całym świecie, w skład którego wchodzi 18 budynków, 16 dziedzińców i ponad 2800 pomieszczeń. Nauczyciele zwiedzili tu Muzeum Sisi, ulubionej cesarzowej Austriaków, Apartamenty Cesarskie, zachwycili się kolekcją sreber, a w Skarbcu podziwiali insygnia królewskie i korony cesarskie.

Hofburg

Kolejną atrakcją w programie zwiedzania był barokowy pałac Belveder z pięknym ogrodem francuskim, w którego wnętrzach mieści się galeria sztuki z cennymi zbiorami malarstwa austriackiego z najważniejszymi dziełami Egona Schiele Oskara Kokoschki, a przede wszystkim Gustava Klimta, który jest czołowym przedstawicielem wiedeńskiej secesji. Nauczyciele obejrzeli jego słynne obrazy w złotych barwach Pocałunek i Judith.

Uczestnicy projektu zwiedzili także kościół świętego Karola Boromeusza, najpiękniejszą świątynię Wiednia - symbol potęgi Habsburgów i kościół wotywny, który został wybudowany w tak zwanym ''stylu cesarskim'', gdzie barok przeplatał się z elementami klasycystycznymi. Nauczyciele byli pod wrażeniem wspaniałych barokowych fresków, które mogli podziwiać z bliska - z platformy widokowej, umieszczonej pod kopułą kościoła.

W Wiedniu jest ponad 100 muzeów. Wśród nich są zarówno te najsłynniejsze, posiadające w swoich zasobach znane na całym świecie eksponaty, jak i te mniejsze z oryginalnymi zbiorami. Nauczyciele odwiedzili Wiedeńskie Muzeum Karlsplatz (Wien Museum), które szczyci się wyjątkową kolekcją cennych dzieł sztuki oraz eksponatów historycznych, a także prezentuje historię miasta od neolitu aż do czasów współczesnych. Najciekawsza była wystawa przedstawiająca upadek monarchii i narodziny republiki.

Niewątpliwą atrakcją dla nauczycieli była wyprawa do malowniczej miejscowości pod Wiedniem Hinterbrühl, gdzie znajduje największe w Europie podziemne jezioro Seegrotte o powierzchni 6200 m kwadratowych, położone na terenie dawnej kopalni gipsu. Rejs łódką po jeziorze, w czasie którego można podziwiać bajecznie oświetlone korytarze, był dla wszystkich ciekawym przeżyciem.

We wnętrzach byłej kopalni kręcono znany film Trzej muszkieterowie, do dziś stoi tam przycumowana łódź kardynała Richelieu.
Wiedeń to miasto muzyki, z nim związanych było wielu słynnych kompozytorów jak np. Mozart, Schubert, Mahler, Haydn, ale przede wszystkim Johann Strauss. Jego pozłacany pomnik stoi w parku miejskim, a jego muzyka rozbrzmiewa nie tylko w wiedeńskiej operze, czy w sali koncertowej Wiedeńskiego Towarzystwa Muzycznego, ale także w wiedeńskich kawiarniach.

Przed pomnikiem Johanna Straussa

Powszechnie wiadomo, że kraj poznaje się od kuchni, więc w słynnej Café Demel nauczyciele mogli spróbować ulubionej kawy Wiedeńczyków Melange i zjeść kawałek tortu Sachera, a na spotkaniu integracyjnym z pracownikami szkoły ActiLingua delektowali się wiedeńskimi potrawami, wśród których był Wiener Schnizel und Tafelspitz.

Dla nauczycieli Kopernika udział w kursie i pobyt w Wiedniu był cennym doświadczeniem; przyczynił się do pogłębienia wiedzy kulturoznawczej, do podniesienia kompetencji dydaktycznych, językowych, i komunikacyjnych. Zaprezentowane podczas zajęć treści wzbogaciły nauczycielski warsztat pracy, co niewątpliwie będzie miało korzystny wpływ na jakość procesu dydaktycznego i przyczyni się do zwiększenie motywacji uczniów do nauki. Zdobyta wiedza i umiejętności zostaną kreatywnie wykorzystane w dalszej pracy pedagogicznej.

Anna Wolińska-Pater